ZIELONA • to każda spośród ponad 10 tysięcy rzymskokatolickich parafii istniejących w naszym kraju. Według Instytutu Statystki Kościoła Katolickiego [ czytaj ] – 93% parafii diecezjalnych i tylko 7% parafii zakonnych. We wszystkich parafiach (na terenie Polski)  zaangażowanych duszpastersko jest nieco ponad 20 tys. księży (2018). Jednakże do skupionych w 15 metropoliach 44 diecezji (w tym Ordynariat Polowy), inkardynowanych jest (przynależy) ponad 25 tys. – albowiem wielu polskich księży pracuje w ośrodkach duszpasterskich za granicą (np. Polskich Misjach Katolickich)), a także na misjach w krajach Trzeciego Świata. Natomiast z oficjalnych  statystyk (publikowanych przez CBOS) wynika, że 95% mieszkańców Polski deklaruje się jako katolicy, lecz tylko ok. 60% spośród nich jest zaangażowanych religijnie, a tylko niespełna 6% aktywnie. Tyle samo jest w ogóle nieaktywnych religijnie – jak niektórzy określają – „jeszcze katolików”. Co koreluje z danymi statystycznymi, które  dotyczą praktyk religijnych  (dominicantes ok. 38%; comunicantes ok. 18%)  oraz danymi (podawanymi przez GUS) z których wynika, że obecnie (2019) tylko ok. 90% mieszkańców Polski to katolicy. Niestety podkreślający bardziej tradycyjną pobożność niż wiarę a praktyki religijne nazywający nie potrzebą, lecz przyzwyczajeniami wynikającymi z tradycji. Co – bez względu na to czy jest wynikiem sekularyzacji, czy pokoleniową zmianą wartości i potrzeb – skutkuje brakiem zaangażowania osób świeckich (Iaikatu) w życie Kościoła, a tym samym ich  – często całkowitą – biernością w parafiach. Z reguły zmieniającą się w aktywność wówczas, gdy ona jest wynikiem skrajnie interesownego myślenia, ukierunkowanego na indywidualne i jedynie chwilowe korzyści np. wyrozumiałość i przychylność w rozwiązaniu problemów duszpasterskich, będących wynikiem traktowania parafii jak firmy świadczącej usługi sakramentalne – przez nie będących nawet „niedzielnymi” – (czy?) katolików.

Należy jednak podkreślić, że poza problemami dotyczącymi całego Kościoła katolickiego – z którymi również boryka się Kościół partykularny w Polsce – najistotniejszymi problemami parafii własnych (na które m.in wskazują sondaże CBOS) są: nadmierne oczekiwania finansowe księży wobec wiernych, związane z udzielaniem sakramentów i posługą duszpasterską dotyczącą pogrzebu. Respondenci, jako źródło problemów (konfliktów) również wskazują na zbyt wystawne życie księży, przy równoczesnym – w ocenie większości ankietowanych  nawet (niestety!) całkowitym – braku przejrzystości w gospodarowaniu środkami finansowymi parafii. Co oceniane jest znacznie bardziej negatywnie niż angażowanie się księży w politykę. Na co szczególnie należy zwrócić uwagę „na nizinach” (w parafiach) – pomimo, iż inne problemy z którymi boryka się Kościół bardzo niekorzystnie wpływają na jego ocenę. Zwłaszcza, gdy – tworzący żywy Kościół i braterską wspólnotę ze swoimi duszpasterzami, także coraz częściej wskazując na błędy hierarchów (biskupów) – parafianie twierdzą, że hierarchiczność Kościoła w znacznym stopniu oraz z negatywnymi tego skutkami, ogranicza autonomię parafii. Czego nie można uniknąć ani zmienić, gdy proboszcz musi podporządkować się każdej decyzji swojego biskupa (kan. 273 KPK). Natomiast wielość ogłaszanych przez kurie biskupie na różne cele wciąż nowych zbiórek ofiar pieniężnych prowadzi do przekonania o słuszności powszechnej opinii według której duchowieństwo odpowiedzialność wiernych za Kościół – z zasady bez prawa  głosu a tym bardziej wniesienia sprzeciwu – jest ogranicza do obowiązków stricte finansowych, czyli ponoszenia kosztów związanych z działalnością Kościoła, a konkretnie m.in. kurii biskupich i parafii.